Astrid Zwaag
23 april 2025

‘Kunnen inwoners de overheid nog vertrouwen als ambtenaren volledig vertrouwen op AI?’ Met deze vraag trapten we onze tweede bijeenkomst van 2025 af. Een onderwerp dat leeft, zeker nu technologie een steeds grotere rol speelt in ons werk.

AI: hulpmiddel of waarheid?
We nodigden Jan-Willem uit om met ons in gesprek te gaan over AI binnen de overheid. Een onderwerp dat ik zelf reuze interessant vind sinds ik in 2021 heb meegewerkt aan het boek ‘Hoe bestuur je een slimme stad’. Vanuit zijn ervaring bij de Future City Foundation bracht Jan-Willem waardevolle inzichten mee. De kernvraag is niet óf we AI gebruiken, maar waarom. Wat willen we ermee bereiken? Door die vraag centraal te stellen, verschuift de focus van technologie naar doel en ethiek. Bijvoorbeeld: willen we AI inzetten om kansenongelijkheid tegen te gaan? Dat gesprek kunnen raadsleden voeren. Als daar dan ook nog een casus aan kan worden toegevoegd waar het is misgegaan en waar het gebruik van AI voor een hele andere uitkomst had zorgen, dan wordt duidelijk waarom je het zou willen gebruiken. In groepen probeerden we vier begrippen Democratie, Autonomie, Lokale identiteit en Eerlijkheid concreet te maken.

We ontdekten dat er nog veel te leren valt. Belangrijkste les? Vertrouw niet blind op AI of data. Durf kritisch te blijven. AI is een hulpmiddel, geen absolute waarheid.

Leiderschap: wat past bij jou?
Het tweede deel van de dag stond in het teken van persoonlijke ontwikkeling. Na de inspirerende sessie in februari vroegen we Evert Versluis opnieuw om ons hierin te begeleiden. Met het Quinn-model als leidraad verkenden we verschillende organisatieculturen, zoals de familiecultuur. Aan de hand van stellingen en casussen bespraken we hoe onze persoonlijke stijl aansluit bij de cultuur van onze organisatie. Hoe blijf je effectief als de omgeving verandert? Het leverde waardevolle inzichten op over onze eigen ontwikkeling en aanpassingsvermogen.

We stonden ook stil bij het verschil tussen leiders en managers. Leiders zijn vaak visionair: ze zetten anderen in hun kracht, bedenken nieuwe ideeën en geven richting aan verandering. Managers zijn juist sterk in het vertalen van die visie naar uitvoering: ze zorgen dat het werk gedaan wordt, dat doelen worden behaald en dat processen soepel verlopen. Beide rollen zijn waardevol, maar vragen andere kwaliteiten. Het was verhelderend om te reflecteren op waar je zelf van nature meer in beweegt — en wat dat betekent in je dagelijkse werk.

Een inspirerende locatie
Deze keer waren we te gast bij BIJ12 in Utrecht. Een plek waar provincies samenwerken, op loopafstand van het centraal station. De lichte, open kantoortuin zorgde voor een prettige sfeer. Voor velen van ons, werkzaam bij gemeenten, was het een mooie gelegenheid om kennis te maken met BIJ12.

Samen leren en groeien
De tweede bijeenkomst van het Hartmansnetwerk in 2025 was waardevol. We reflecteerden op de rol van technologie, de kracht van ethiek en de verschillen in organisatieculturen en wat voor leiderschap dit vraagt. Op naar de volgende tweedaagse in juni!

Disclaimer: Deze terugblik is tot stand gekomen met een hele serie prompts via Copilot. Daarna is de tekst herschreven door een levend intellectueel.